Voor een financiële analyse van de jaarrekening heb je een aantal financiële ratio’s waar je naar kunt kijken die je helpen met het beoordelen van het bedrijf. Deze ratio’s geven bijvoorbeeld aan of bedrijven nog genoeg liquide middelen hebben, of hoe goed ze verdienen ten opzichte van hun eigen vermogen of activa, of hoe ze zijn gefinancierd. In dit artikel geef ik de belangrijkste financiële ratio’s voor het uitvoeren van een financiële analyse, en leg ik uit hoe je deze ratio’s kunt gebruiken.
De 6 belangrijkste financiële ratio’s en kengetallen om de gezondheid van een bedrijf te meten zijn: current ratio en quick ratio, Return on Equity (ROE), NOPAT marge, Inventory Turnover, en Debt-to-Equity (D/E) ratio. Deze financiële ratio’s hebben elk een eigen functie. In dit artikel leg ik uit waarom juist deze ratio’s belangrijk zijn, en geef ik de formule van de ratio’s.
Financiële ratio’s kun je opdelen in categorieën aan de hand van hun functie. Deze categorieën, of kengetallen zijn:
- Liquiditeit
- Rentabiliteit
- Efficiëntie
- Solvabiliteit
Per categorie geef ik een aantal van de belangrijkste bijbehorende ratio’s en de uitleg ervan. Let wel op: dit zijn niet alle ratio’s, er zijn erg veel (eveneens belangrijke) financiële ratio’s waarmee je verschillende waardes kunt berekenen en beoordelen, zoals Earnings Per Share (EPS) en de Price-to-Earnings ratio. Ook zijn veel ratio’s kwetsbaar voor accounting technieken doormiddel van het schuiven met bepaalde waardes zoals de winst of omzet, dit wordt earnings management genoemd en leg ik in dit artikel uit.
Je kunt mijn artikel over de 6 belangrijkste accounting principes hier lezen.
Liquiditeit
Liquiditeit geeft aan of een bedrijf op dit moment zijn kortlopende schulden zou kunnen afbetalen. Zijn er genoeg liquide middelen of vlottende activa om de kortlopende schulden te kunnen betalen? Dit is logischerwijs een belangrijk aspect in het bepalen van de financiële gezondheid van een bedrijf. Voorbeelden van vlottende activa zijn: cash geld, giraal geld (geld op rekening), aandelen van derden, voorraad, en vorderingen zoals debiteuren. De twee ratio’s om de liquiditeit van een bedrijf te meten zijn:
Current ratio
Met de current ratio (of werkkapitaal ratio) bereken je de liquiditeit van een bedrijf. Dit doe je door de vlottende activa te delen door de kortlopende schulden. De formule van de current ratio is dus: vlottende activa/vlottende passiva (kortlopende schulden).
Stel een bedrijf heeft €10 miljoen aan vlottende activa en €5 miljoen aan kortlopende schulden. De current ratio is dan: 10/5 = 2. Dit geeft een indicatie dat het bedrijf zijn kortlopende schulden gemakkelijk zou kunnen afbetalen, omdat het bedrijf 2x zoveel vlottende activa (geld waar je snel aan zou kunnen komen) dan kortlopende schulden heeft.
Een lage current ratio van bijvoorbeeld 1 zou erop kunnen wijzen dat een bedrijf moeite heeft de kortlopende schulden te betalen. Over het algemeen geldt de regel: hoe hoger de current ratio, hoe gezonder het bedrijf. Wel kan bij een hoge current ratio worden getwijfeld aan de toewijzing van bijvoorbeeld cash geld. Heeft het bedrijf niet te veel cash geld wat het zou kunnen investeren in projecten of uitkeren aan haar aandeelhouders?
Quick ratio
De quick ratio (of snelle activa ratio) meet evenals de current ratio de liquiditeit van een bedrijf. De formule van de quick ratio is: (vlottende activa – voorraad)/vlottende passiva. Het verschil tussen de current ratio en de quick ratio is dat je bij de quick ratio de voorraad van de vlottende activa afhaalt. Dit gebeurt omdat het vaak nog geruime tijd kan duren voordat deze voorraad is verkocht, waardoor je niet direct de schulden zou kunnen betalen. Je kunt dus stellen dat voorraad minder ‘vlot’ is dan de rest van de vlottende activa, omdat het eerst nog moet worden omgezet in liquide middelen.
De quick ratio is er dus om te kijken of een bedrijf de kortlopende schulden direct zou kunnen aflossen, zonder daarvoor voorraad te moeten verkopen. Een quick ratio van meer dan 1 dat een bedrijf al zijn kortlopende schulden kan afbetalen zonder een interventie in de operationele bezigheden.
Rentabiliteit
Rentabiliteit houdt de winstgevendheid van een bedrijf in. De rentabiliteit wordt vaak gemeten door de inkomsten te delen door een bepaald geïnvesteerd bedrag. Zo zie je hoeveel euro een bedrijf maakt van 1 geïnvesteerde euro. Het is niet direct te zien of een bepaalde waarde van een rentabiliteitsratio of kengetal goed of slecht is. Net als bij de andere financiële ratio’s is vooral het vergelijken van de rentabiliteitsratio’s ten opzichte van gelijksoortige bedrijven (in dezelfde industrie) nuttig. Zo kun je zien welk bedrijf het best omgaat met geïnvesteerd vermogen.
Bij rentabiliteit heb je veel verschillende soorten nuttige ratio’s. Ik bespreek hier de 2 (naar mijn mening) belangrijkste rentabiliteitsratio’s en ik leg uit waarom juist deze ratio’s belangrijk zijn.
Return on Equity (ROE)
De eerste belangrijke ratio voor het beoordelen van de rentabiliteit van een bedrijf is Return on Equity (ROE). Je meet hiermee hoe goed een bedrijf het geïnvesteerde geld van aandeelhouders/investeerders omzet in winst. De formule van ROE is: (Nettowinst/Eigen Vermogen) x 100.
Hoe hoger de ROE, hoe beter. Hierbij wordt er vooral gekeken naar de groei van hetzelfde bedrijf van ROE over bepaalde periodes. Je vergelijkt bij deze ratio dus vooral hetzelfde bedrijf over verschillende periodes, maar komt ook van pas voor het vergelijken van soortgelijke bedrijven binnen dezelfde industrie.
ROE geeft een percentage van hoeveel van het eigen vermogen wordt omgezet in nettowinst. Een nauw verwante ratio is Return on Assets (ROA). De formule van ROA is: (Nettowinst/Totale Activa) x 100. Zoals je nu kunt concluderen neemt ROA dus naast eigen vermogen ook schulden mee in de berekening (Totale Activa = Eigen Vermogen + Schulden). Logischerwijs is ROA dus altijd kleiner dan ROE. ROE kan voor een investeerder belangrijker zijn omdat het direct meet wat er met zijn of haar geïnvesteerde geld wordt behaald aan winst.
NOPAT marge
De tweede belangrijke ratio voor het meten van de rentabiliteit van een bedrijf is de NOPAT (Net Operating Profit After Taxes) marge. Dit is een vrij onbekende term maar hij is belangrijk omdat dit kengetal de kernzaken van een bedrijf belicht.
De formule voor NOPAT marge is: (NOPAT/Omzet) x 100. Waar NOPAT: (Operationele winst x (1 – belastingspercentage)).Je kunt dit percentage vergelijken met soortgelijke bedrijven binnen de industrie om te beoordelen hoe goed een bedrijf presteert op het gebied van de kernzaken van het bedrijf.
Dit komt omdat de netto operationele winst na belasting (NOPAT) niet bestaat uit non-operationele winstcomponenten. Dit wordt gedaan omdat deze componenten worden gezien als eenmalig en onvoorspelbaar, en dus het vergelijken van verschillende bedrijven een stuk lastiger zou maken. Je meet dus alleen de rentabiliteit van de hoofdzaken van het bedrijf.
Een goede NOPAT marge is er een die hoger is dan soortgelijke bedrijven binnen dezelfde industrie. Binnen de IFRS (wat is de IFRS?) en de US GAAP wordt NOPAT niet erkend (non-GAAP), maar dit getal wordt wel vaak in het jaarverslag gegeven. NOPAT zou een positiever beeld schetsen en investeerders vinden dit een goede maatstaaf om de prestatie van een bedrijf op lange termijn te beoordelen.
Let op: de twee ratio’s voor rentabiliteit die ik zojuist heb besproken houden beide geen rekening met de schulden van een bedrijf. Omdat dit eveneens een zeer belangrijk aspect is voor het beoordelen van de financiële gezondheid van een bedrijf is het altijd van belang om de schulden in acht te nemen.
Efficiëntie
De volgende categorie is de categorie die de efficiëntie van een bedrijf meet: efficiëntie ratio’s, of ‘efficiency ratio’s’. Deze ratio’s meten hoe goed een bedrijf zijn assets (activa) gebruikt voor de omzet. Hoe goed maakt het bedrijf gebruik van zijn middelen? De efficiëntie ratio’s geven de huidige of korte termijn prestatie van een bedrijf om bepaalde activa om te zetten in omzet. De ratio kan bijvoorbeeld aangeven hoe lang een bedrijf doet om de voorraad te verkopen.
Inventory Turnover
De belangrijkste ratio om de efficiëntie van een bedrijf te meten is de inventory turnover ratio (Let op: bij een bedrijf dat niet gefocust is op de verkoop van voorraad is de asset turnover ratio beter te gebruiken). De inventory turnover ratio meet hoe vaak de voorraad is omgezet in omzet in een bepaalde periode, en daarmee de efficiëntie van het managen van de voorraad.
De formule voor de inventory turnover ratio is: kosten van verkochte goederen/gemiddelde voorraad. Je neemt hierbij de gemiddelde voorraad over het hele jaar om rekening te houden met ‘seasonality’. Seasonality wilt zeggen dat wanneer een bedrijf bijvoorbeeld winterjassen verkoopt, logischerwijs de omzet vlak voor de winter erg hoog is, en in de zomer lager. Om een goed beeld van de inventory turnover te schetsen is het dus van belang de gemiddelde voorraad van het hele jaar te nemen.
Een lage inventory turnover ratio is een waarde van zo’n 0.25. Dit betekent dat het bedrijf 4 jaar lang doet om de voorraad te verkopen. Dit wijst op een inefficiënte manier van het omgaan met de voorraad, omdat er misschien teveel is ingekocht, of te weinig wordt verkocht.
De inventory turnover ratio wordt gebruikt voor het vergelijken van soortgelijke bedrijven binnen de industrie, en van hetzelfde bedrijf over verschillende periodes.
Voorbeeld berekening inventory turnover ratio
Stel een bedrijf heeft het afgelopen jaar voor €5 miljoen aan kosten van voorraad verkocht. Het bedrijf had aan het begin van het jaar €15 miljoen aan voorraad, en aan het einde van het jaar €20 miljoen aan voorraad. De inventory turnover ratio is dan: 50/((15 + 20)/2) = 2.86.
Dit betekent dat het bedrijf er gemiddeld: 365/2.86 = 128 dagen over deed om de voorraad te verkopen.
Solvabiliteit
Net als liquiditeit is solvabiliteit een concept dat meet of een bedrijf zijn schulden zou kunnen afbetalen. Het verschil is alleen dat solvabiliteit op de lange termijn is gefocust, en liquiditeit vooral op de korte termijn (< 1 jaar). Solvabiliteit ratio’s kunnen worden vergeleken met elkaar tussen soortgelijke bedrijven in dezelfde industrie en geven weer hoe gezond een bedrijf is.
Debt-to-equity
De debt-to-equity (D/E) ratio geeft aan voor hoeveel procent een bedrijf schulden gebruikt om zijn projecten te financieren. De D/E ratio vertelt dus iets over hoeveel een bedrijf leunt op zijn schulden. De formule voor de D/E ratio is: Totale Schulden/Totale Eigen Vermogen.
De waarde van de D/E ratio kan lastig te interpreteren zijn, maar kan vooral worden vergeleken met soortgelijke bedrijven binnen dezelfde industrie. Over het algemeen wordt een D/E ratio van rond de 2 of 3 gezien als een gezonde waarde. Een hogere waarde zou kunnen bedenken dat een bedrijf moeite kan gaan hebben op langlopende schulden te kunnen afbetalen.
Wel moet hierbij rekening worden gehouden dat een hogere D/E ratio niet per definitie slecht is. Bedrijven die in de beginfase zitten financieren zichzelf vaak met schulden waardoor de D/E ratio een stuk hoger zal zijn. Dit financieren met schulden is om het bedrijf te laten groeien, en hoeft dus niet direct slecht te zijn.
Extra: Dekking ratio’s
Dekkingsratio’s, of ‘Coverage ratio’s’ zijn ratio’s die aangeven of een bedrijf betalingen met betrekking tot de schulden kan betalen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan rentebetalingen van een lening. Dekkingsratio’s zijn wat onbekender maar zeker belangrijk. Investeerders kunnen de ratio’s bijhouden van eenzelfde bedrijf om te kijken hoe het bedrijf zijn schuldsituatie evolueert. Ook kun je deze ratio’s vergelijken met soortgelijke bedrijven binnen dezelfde industrie, om te zien of een bedrijf misschien te risicovol, of te ‘veilig’ met zijn schulden omgaat. Dekkingsratio’s geven de bescherming van een kredietverstrekker weer.
Debt Service Coverage Ratio
De belangrijkste coverage ratio is de Debt Service Coverage Ratio (DSCR). DSCR geeft aan hoe goed een bedrijf alle schuld-gerelateerde verplichte betalingen kan doen. De formule voor de DSCR is: Netto operationele winst/Totale Rente en Aflossing.
Met de DSCR kun je dus beoordelen of een bedrijf alle betalingen met betrekking tot zijn (kort- én langlopende schulden in een bepaalde periode kan voldoen. Een ratio van boven de 1 geeft aan dat een bedrijf genoeg verdient om zijn rentekosten en aflossingen te kunnen afbetalen.
Lees ook:
- Hoe bereken je de btw?
- Hoe mijn zakelijke telefoon afschrijven?
- Wat zijn Representatiekosten?
![](https://ts2.mm.bing.net/th?q=Kinofilme von 2023 für nur 99 Cent bei Amazon Prime Video: Epische Science-Fiction, FSK-18-Horror & Action für "John Wick"-Fans)